Lesson 5

บันทึกอนุทิน

วิชาการจัดประสบการณ์วิทยาศาสตร์สำหรับเด็กปฐมวัย

Science Experiences Management for Early Childhood

อาจารย์ผู้สอน  อ.จินตนา สุขสำราญ

ประจำวันอังคารที่ 15 กันยายน  2558

เรียนครั้งที่ 5  เวลา  13.30 -17.30 น.

กลุ่ม  102  ห้อง 223

Knowledge (ความรู้ที่ได้รับ)                                                                                                                  

           การทำงานของสมอง                                                                                                                         สมองคืออวัยวะสำคัญของมนุษย์เป็นส่วนกลางของระบบประสาททำหน้าที่ควบคุมและ สั่งการเคลื่อนไหว แสดงพฤติกรรม การรับรู้ อารมณ์ ความรู้สึกและรักษาสมดุลในร่างกาย ซึ่งประกอบด้วยเซลล์ 2 ชนิด คือนิวรอนและเกลีย มีหน้าที่ดูแลปกป้องเซลล์ประสาทที่ทำหน้าที่ส่งข้อมูลในรูปแบบของสัญญาณ ไฟฟ้า การทำงานของสมองมนุษย์แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ สมองส่วนหน้าทำหน้าที่เก็บข้อมูล ควบคุมการทำงานของร่างกาย กล้ามเนื้อ การรับสัมผัส ความจำ เชาวน์ปัญญา และการได้ยิน สมองส่วนกลาง ถูกสั่งการออกมาจากสมองส่วนหน้า ควบคุมการเคลื่อนไหวและการทำงานของประสาทตา และสมองส่วนท้าย ควบคุมการทำงานการเคลื่อนไหวของร่างกาย การทรงตัว และควบคุมการหายใจ 

การหมุนเวียนของเลือด

          สมองเเบ่งออกเป็น 2 ซีก คือ

               1. สมองซีกซ้าย 

               2. สมองซีกขวา

          หลักการ / แนวคิดสู่การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก

             1. กีเซล (Gesell)

                   หลักการ

-                         - พัฒนาการของเด็กเป็นไปอย่างมีแบบแผนและเป็นขั้นตอนเด็กควรพัฒนาไปตามธรรมชาติไม่ควรเร่งหรือบังคับ

-                         -  การเรียนรู้ของเด็กเกิดขึ้นจากการเคลื่อนไหวการใช้ภาษาการปรับตัวเข้ากับสังคมและบุคคลรอบข้าง

                แนวคิดสู่การปฏิบัติพัฒนาการเด็ก

-                        - โครงสร้างของหลักสูตรยุทธนาการเด็กคุณลักษณะที่พึงประสงค์และประสบการณ์ 

      สำคัญไม่ควรเร่งสอนสิ่งที่ยากเกินพัฒนาการตามวัยของเด็ก

-                        - จัดกิจกรรมให้เด็กมีโอกาสเคลื่อนไหวกิจกรรมเดี่ยวและกิจกรรมกลุ่มจัดกิจกรรมให้เด็กได้ฟังได้พูด ท่องคำคล้องจองร้องเพลงฟังนิ 

             

                2. ฟรอยด์  (Freud) 

                        หลักการ

-                          - ประสบการณ์ในวัยเด็กส่งผลต่อบุคลิกภาพของคนเราเมื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่หากเด็กไม่ได้รับการกล่าวตอบสนองอย่างเพียงพอจะเกิด อาการ ชะงักพฤติกรรมถดถอยคับข้องใจส่งผลต่อพัฒนาการของเด็ก

                แนวคิดสู่การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก

-                         -  ครูเป็นแบบอย่างที่ดีทางการแสดงออก   ท่าทาง   วาจา

-                         -  การจัดกิจกรรมเป็นขั้นตอนจากง่ายไปยากจัดสิ่งแวดล้อมที่บ้านและโรงเรียนเพื่อส่งเสริมพัฒนาการ                                                                                                                                         
                     
                3. อิริคสัน
                      หลักการ                    
                          - ถ้าเด็กอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เด็กพอใจและประสบผลสำเร็จเด็กจะมองโลกในแง่ดีมีความเชื่อมั่นและไว้วางใจผู้อื่น                    
                          - ถ้าเด็กอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่ดีไม่พอใจจะมองโลกในแง่ร้ายขาดความมั่นใจในตนเองและไม่วางใจผู้อื่น
                      แนวคิดสู่การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก                    
                           - จัดกิจกรรมให้เด็กมีโอกาสประสบผลสำเร็จโดยจัดกิจกรรมที่เหมาะกับวัยไม่ยากและมีให้เลือกตามความสามารถและความสนใจ                      
                           - จัดบรรยากาศในห้องเรียนให้เด็กมีโอกาสสร้างปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อสภาพแวดล้อมครูและเพื่อนๆเช่นบรรยากาศที่มีอบอุ่นมีความสบายใจและให้เด็กทำกิจกรรมร่วมกัน 
            
                4. เพียเจต์  (Piaget)
                   หลักการ
                      - พัฒนาการทางเชาว์ปัญญาของเด็กเกิดจากการที่เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมรอบตัวเด็กมีการรับรู้จากสิ่งแวดล้อมใหม่ๆที่เกิดขึ้นตลอดเวลาและมีการปรับขยายประสบการณ์เดิมความคิดและความหมายมากขึ้น
                     - พัฒนาการของเด็กปฐมวัย 0-6 ปี
                          1.ขั้นประสาทสัมผัสและการเคลื่อนไหว 0 ถึง 2 ปี เด็กเรียนรู้ทุอย่างทางประสาทสัมผัสทุกด้าน
                          2. ขั้นความคิดก่อนปฏิบัติการวัย 2 ถึง 6 ปี เริ่มเรียนภาษาพูดและภาษาท่าทางในการสื่อสาร  ยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง  คิดหาเหตุผลไม่ได้    จัดหมวดหมู่ได้ตามเกณฑ์ของตน
                 แนวคิดสู่การปฏิบัติพัฒนาการเด็ก
                     - จัดกิจกรรมให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 กิจกรรมสำรวจทดลองกิจกรรมประกอบอาหาร     ทัศนศึกษา
                     - จัดให้เด็กฝึกฝนทักษะสังเกตจำแนกเปรียบเทียบเช่นการเล่นเกมการศึกษาการเรียนรู้จากสื่อของจริงการสำรวจทดลอง
                    - จัดให้เด็กได้เรียนรู้จากสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวไปสู่เรื่องไกลตัวรู้จักหน่วยตามความสนใจและเรียนรู้จัก สิ่งที่เป็นรูปธรรมก่อน

                    
                
                 5.  ดิวอี้  ( Dewey )
                         หลักการ
                             -  เด็กเรียนรู้ด้วยการกระทำ                        
                             - การพัฒนาสติปัญญาของเด็กจะต้องฝึกให้เด็กคิดแบบวิทยาศาสตร์และมีระบบ                               แนวคิดสู่การปฏิบัติพัฒนาการเด็ก                       
                             - กิจกรรมให้เด็กได้ประสบผลสำเร็จพึ่งพอใจต่อสภาพแวดล้อมของห้องเรียน  เพื่อน  ครู                  
                             - จัดบรรยากาศในห้องเรียน  ให้เด็กมีโอกาสสร้างปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อสภาพแวดล้อม  ครู และเพื่อนๆ


                
                 6. สกินเนอร์ ( Skinner)                    
                         หลักการ                      
                            -  ถ้าเด็กได้รับคำชมเชยและประสบความสำเร็จในการทำกิจกรรมเด็กจะสนใจที่จะทำต่อไป                        
                            - เด็กแต่ละคนมีความแตกต่างไม่มีใครเหมือนใคร                                                                          แนวคิดสู่การปฏิบัติพัฒนาการเด็ก                        
                            - ให้เสริมแรงเช่น  ชมเชย  ชื่นชม  เมื่อเด็กทำกิจกรรมประสบผลสำเร็จ                                                 - ไม่นำเด็กมาเปรียบเทียบแข่งขันกัน


                  
                 7. เปสตาลอสซี่  ( Pestalozzi )                   
                           หลักการ
                         -  ความรักเป็นพื้นฐานสำคัญและจำเป็นต่อการพัฒนาเด็ก  ทั้งด้านร่างกายและสติปัญญา                        
                              - เด็กแต่ละคนแตกต่างกัน ทั้งด้านความสนใจ  ความต้องการ  และระดับความสามารถในการเรียน                                                       
                              - เด็กไม่ควรถูกบังคับให้เรียนรู้ด้วยการท่องจำ                    
                           แนวคิดสู่การปฏิบัติพัฒนาการเด็ก                     
                              - จัดกิจกรรมเตรียมความพร้อม  ให้ความรัก ให้เวลา   และให้เด็กเรียนรู้จากประสบการณ์


               

                 8. เฟรอเบล  ( Froeble )
                     หลักการ
                          -  ควรส่งเสริมพัฒนาการตามธรรมชาติของเด็กด้วยการกระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์อย่างเสรี               
                    แนวคิดสู่การปฏิบัติการพัฒนาเด็ก
                               - จัดกิจกรรมเรียนรู้ผ่านการเล่นอย่างเสรี


               
                  9. เอลคายน์  ( Elkind )
                    หลักการ                    
                               -  การเร่งให้เด็กเรียนรู้แต่เล็กเป็นอันตรายต่อเด็ก                    
                               - เด็กควรโอกาสเล่นและเลือกกิจกรรมการเล่นด้วยตนเองอย่างเสรี                                                แนวคิดสู่การปฏิบัติการเด็ก                    
                               - จัดกิจกรรมในห้องเรียนให้เด็กมีโอกาสเล่นและเลือกกิจกรรมการเล่นด้วยตนเอง


            ความหมายของวิทยาศาสตร์

                        หมายถึง   การศึกษาสืบค้นหรือจัดระบบความจริงเกี่ยวกับธรรมชาติโดยอาศัยกระบวนการแสวงหาความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่ประกอบด้วย  วิธีการทักษะ  กระบวนการ  และเจตคติทางวิทยาศาสตร์อย่างมีระบบแบบแผนมีขอบเขตครอบเขตโดยอาศัยการสังเกตการทดลองเพื่อค้นหาความเป็นจริงและทำให้ได้ ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ที่เป็นที่ยอมรับโดยทั่วไป

        
           แนวคิดพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์
            - การพัฒนาการเรียนรู้สำหรับเด็กปฐมวัย
            - การเรียนรู้จากการคิดและการปฏิบัติ
            - การเรียนรู้แบบองค์รวมที่ครอบคลุมพัฒนาการทุกด้าน
            - การเรียนรู้จากการคิดและการปฏิบัติ
            - การเรียนรู้แบบองค์รวมที่ครอบคลุมพัฒนาการทุกด้าน

           การเรียนรู้จากการคิดและปฏิบัติจริง

                 1.การเปลี่ยนแปลง

                 2.ความแตกต่าง

                 3.การปรับตัว

                 4.พึ่งพาอาศัยกัน

                 5.ความสมดุล

           

           การศึกษาวิทยาการวิทยาศาสตร์

                1.ขั้นกำหนดปัญหา

                2.ขั้นตั้งสมมติฐาน

                3.ขั้นรวบรวมข้อมูล

                4.ขั้นสรุปข้อมูล

        

            เจตคติทางวิทยาศาสตร์

                 1.ความอยากรู้อยากเห็น

                 2.ความเพียรพยายาม

                 3.ความมีเหตุผล

                 4.ความซื่อสัตย์

                 5.ความมีระเบียบและรอบคอบ

                 6.ความใจกว้าง

             

             การเรียนรู้อย่างมีความสุข

-                  - การเรียนรู้จากการคิดและปฏิบัติจริง

-                  - เรียนรู้โดยผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5

-                  - พัฒนาทักษะการสังเกต การเปรียบเทียบ การจำแนก

-                  - กิจกรรมโครงการ กิจกรรมประจำวัน การเล่น กิจกรรมการทดสอบ

             

            การเรียนรู้แบบองค์รวม

-                  - กิจกรรมที่จัดสอดคล้องกับประสบการณ์ที่ได้รับ

-                  - ครูผู้สอน เด็กควรหลอมรวมหรือเชื่อมโยงความรู้และประสบการณ์ให้ครอบคลุมพัฒนาการทุกด้าน

-                   - ประสบการณ์ต่าง ๆ สัมพันธ์กันในลักษณะบูรณาการ

       

             กิจกรรมนำเสนอบทความ 

                 เลขที่ 1 เรื่อง วิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัย กิจกรรมทางวิทยาศาสตร์ส่งเสริมพัฒนาการทางด้านสติปัญญา เช่นการสังเกต การจำแนก การเปรียบเทียบ  คลิกอ่านบทความที่นี้

                 เลขที่ 2 เรื่อง สอนลูกเรื่องปรากฎการธรรมชาติ การเรียนรู้ทางปรากฎการณ์ธรรมชาติ ส่งเสริมพัฒนาการด้านต่าง ๆ การค้นพบ การอธิบาย ปฏิบัติ จำแนก เปรียบเทียบ คลิกอ่านบทความได้ที่นี้ 

                 เลขที่ 3 เรื่อง แนวทางการสอนคิดเติมโจทย์ให้กับเด็กอนุบาล  คลิกอ่านบทความได้ที่นี้ 

               

        Teach Techniques  (เทคนิคการสอน)

              -สอนโดยการเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ให้ลงมือปฏิบัติ
              - สอนโดยใช้คำถามกระตุ้นผู้เรียน
              - สอนวิธีการนำเสนองานที่ถูกวิธี

        Application (การประยุกต์ใช้)

             - สามารถนำความที่เกี่ยวกับทฤษฎีไปใช้ในด้านการจัดประสบการณ์ และการเรียนการสอน ให้กับเด็กได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมกับพัฒนาการ

       
       The skills    (ทักษะที่ได้)

             - ทักษะการฟัง
             - ทักษะการตอบคำถาม
             - ทักษะการสร้างสรรค์
             - ทักษะการนำเสนองาน

           

       Teaching Evaluation   (ประเมินการสอน)

             Self  :   มาเรียนตรงเวลา มีความเข้าใจในเนื้อหาวิชาที่เรียน

             Friends :   มาเรียนตรงเวลา ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมและช่วยเหลือกันในการตอบคำถาม

                  Teaching  :  มาสอนตรงเวลา  แต่งกายเรียบร้อย เวลาพูดเสียงดีงชัดเจน เวลาสอนก็สอนได้เข้าใจง่าย